خلاصه کتاب هنر شفاف اندیشیدن، بخش ۲۸: غفلت از نرخ پایه
مارک یک مرد لاغراندام اهل آلمان است که عینک به چشم می زند و دوست دارد کارهای موتزارت را گوش بدهد. کدام یک محتمل تر است؟ این که مارک
الف)یک راننده ی کامیون باشد یا ب) استاد ادبیات فرانکفورت باشد.
بیشتر افراد روی ب شرط می بندند، که اشتباه است. در آلمان تعداد راننده های کامیون ده هزار برابر تعداد استادان ادبیات است. به همین خاطر محتمل تر است مارک راننده ی کامیون باشد. پس چه اتفاقی افتاد؟ آن توضیحات با جزییات ما را فریب داد که حقایق آماری را نادیده بگیریم. دانشمندان به این خطا غفلت از نرخ پایه می گویند، یعنی نادیده گرفتن سطوح توزیعی اساسی، یکی از متداولترین خطاها در استدلال .تقریبا تمام روزنامه نگاران، اقتصاددانان و سیاستمداران دایمأ اسیر خطا می شوند.
شعری که در گوش هر پزشک آینده در امریکا خوانده میشود «وقتی صدای سم چهارپایان را از پشت سر می شنوید، منتظر دیدن خرگوش نباشید.» به این معنا: قبل از اینکه سراغ آزمایش بیماری های کمیاب بروی، به دنبال معاینهی اختلال های متداول باش حتا اگر متخصص بیماری های کمیاب باشی.
وارن بافت یکبار دربارهی عدم سرمایه گذاریاش در شرکت های بیوتکنولوژی توضیح داد: چه تعداد از این شرکت ها سودی معادل صدها میلیون دلار دارد؟ این اتفاق عملا غیر ممکن است؟ محتمل ترین پیشامد قرار گرفتن این شرکت در میانه جدول درآمد است. یک نمونه از اتفاق نرخ پایه. برای بیشتر مردم، خطای بقا (فصل۱) یکی از عوامل غفلت از نرخ پایه است .آنها تنها افراد و شرکت های موفق را می بینند، چرا که گزارشی در مورد شکست خورده ها وجود ندارد. این باعث میشود بسیاری از موارد «نامریی» را نادیده بگیرند.
